Wiosenny rozruch diabetyka z Salusem

Ćwiczenia fizyczne służą naszemu zdrowiu. Wspierają leczenie wielu chorób, w tym cukrzycy. Warto jednak pamiętać, że w przypadku diabetyków aktywność fizyczna powinna być skorelowana z odpowiednią dietą, częstszymi pomiarami glikemii oraz dopasowaniem dawki insuliny do planowanej intensywności wysiłku.

Częsty trening poprawia nasze samopoczucie, sprawność fizyczną i ogólną kondycję organizmu. Pozwala dotlenić poszczególne narządy oraz przyspieszyć proces przemiany materii. Co ważne dla diabetyków – praca mięśni powoduje wzrost wrażliwości organizmu na insulinę i obniża poziom cukru we krwi. Regularnie uprawiane ćwiczenia fizyczne zwiększają zapotrzebowanie organizmu na energię, a osobom z nadwagą lub otyłością pozwalają pozbyć się zbędnych kilogramów. Tylko pół godziny umiarkowanego treningu trzy razy w tygodniu pozwala spalić ok. 1000–1300 kcal.

Od dawna wiadomo, że najważniejsze w prewencji i leczeniu cukrzycy są odpowiednia dieta i regularny wysiłek fizyczny. Za minimalną skuteczną metabolicznie dawkę wysiłku uważa się ćwiczenia pozwalające na spalenie co najmniej 1000 kcal na tydzień. Zauważalnych efektów systematycznego wysiłku fizycznego, takich jak redukcja masy ciała, czy poprawa parametrów lipidowych, oczekiwać można po 3-6 miesiącach regularnego treningu.

AKTYWNOŚĆ DIABETYKA

Dla diabetyków najważniejszy jest dobór takich form aktywności, które będą dobrze tolerowane przez organizm i nie będą stanowiły zagrożenia dla zdrowia. Specjaliści polecają przede wszystkim: spacery, w tym nordic walking (spacer z kijami), jazdę na rowerze, pływanie, spokojny taniec, codzienną gimnastykę, łyżwiarstwo oraz siatkówkę. Starsi diabetycy z cukrzycą typu 2, pacjenci otyli oraz wszyscy chorzy leczeni insuliną powinni wybierać się na 30 minutowy spacer nawet codziennie (zalecenie Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego). Lekarze odradzają natomiast diabetykom uprawiania tzw. wysiłków statycznych oraz obciążających mięśnie górnej części ciała, np. wioślarstwa, boksu czy kulturystyki. Niebezpieczne dla diabetyka są również skoki na spadochronie, pilotaż, alpinizm czy nurkowanie. W przypadku diabetyków decyzja o wyczynowym uprawianiu sportu należy do lekarza.

INTENSYWNOŚĆ WYSIŁKU

Idealny dla diabetyków jest wysiłek umiarkowany. Intensywny wysiłek fizyczny jest bezwzględnie zabroniony, gdy stężenie glukozy we krwi przekracza przy nim 250–300 mg/dl – i nie ma tu znaczenia fakt, że pacjent czuje się dobrze. Poziom cukru we krwi najlepiej zbadać przed, w trakcie i po zakończeniu wysiłku fizycznego – szczególnie gdy rozpoczynamy trening lub zmieniamy rodzaj ćwiczeń. Warto pamiętać, że niskie stężenia glukozy we krwi mogą się pojawiać nawet wiele godzin po zakończeniu wysiłku. Tuż przed wysiłkiem jej stężenie powinno wynosić od 6 do 12 mmol/l (od ok. 110 do 210 mg/dl). Jeżeli jest wyższe lepiej wybrać się na krótki spacer – w naszym organizmie brakuje insuliny, a wysiłek fizyczny może doprowadzić do wzrostu stężenia glukozy i pojawienia się acetonu w moczu. W przypadku intensywnego i długotrwałego wysiłku bywa, że konieczna jest redukcja dawki insuliny (o 20 do 50%), działającej w trakcie i po wysiłku.

Niezwykle ważna jest także kontrola glikemii przed snem po wysiłku fizycznym. Jeśli nie zmniejszono dawki insuliny i glikemia jest niższa niż 10-12 mmol/l (ok. 180-210 mg/dl) to należy spożyć posiłek pełen węglowodanów (np. chleb, owoce). 

W ten sposób zapobiegniemy niedocukrzeniu w nocy.

Chorujesz na cukrzycę? Pamiętaj, że musisz wykazać się ostrożnością nie tylko planując trening, ale także np. wiosenne prace na działce. Nie zabieraj się za intensywne przekopywanie grządek, jeśli nie zmierzyłeś poziomu glukozy we krwi, nie zjadłeś śniadania i nie wziąłeś insuliny. Pamiętaj, by mieć przy sobie zawsze niezbędnik diabetyka.

Nawet przy prawidłowo leczonej, tzw. wyrównanej, cukrzycy mogą się zdarzać epizody niedocukrzenia, czyli hipoglikemii, np. po większym niż zwykle wysiłku fizycznym. Gdy poziom cukru we krwi obniża się, samopoczucie pogarsza się z minuty na minutę. Chory zasypia na ułamek sekundy, ale może też nagle stracić przytomność.

Rady dla diabetyka

  • Po długo trwającym, intensywnym wysiłku fizycznym zagrożenie niedocukrzeniem może utrzymywać się nawet do 48 godzin.
  • Jeśli odczuwamy nadmierne zmęczenie (np. zaczynamy się nadmiernie pocić) należy bezwzględnie zwolnić tempo ćwiczeń.
  • U trenującego diabetyka tętno nie powinno być zbyt wysokie – aby je obliczyć należy od liczby 170 odjąć wiek pacjenta. Wynik daje docelowy limit tętna w czasie wysiłku.
  • Szczególnie u osób starszych przed pierwszymi próbami podjęcia wysiłku fizycznego konieczne jest badanie stanu tętnic wieńcowych oraz wykluczenie obecności retinopatii, nefropatii oraz neuropatii.
  • Podczas wysiłku zawsze powinniśmy zwracać uwagę na pierwsze oznaki niedocukrzenia: senność, zawroty głowy, ból brzucha, drżenie mięśni, osłabienie, przyspieszenie tętna. Należy szybko temu zaradzić, np. posiłkiem czy słodzonym napojem.
  • Dodatkowa porcja węglowodanów jest niezbędna, gdy stężenie glukozy we krwi przed planowanym wysiłkiem jest niższe niż 90 mg/dl.

O czym chory na cukrzycę musi pamiętać, planując wysiłek fizyczny?

  • Zabierz ze sobą z domu tzw. niezbędnik diabetyka, czyli: wstrzykiwacz insuliny, bransoletkę lub kartę identyfikacyjną z informacją o chorobie, glukometr oraz paski testowe. 
  • Nie zaczynaj aktywności fizycznej (zwłaszcza rano), zanim nie zmierzysz poziomu glukozy we krwi, nie weźmiesz insuliny i nie zjesz śniadania. Jeśli stale masz mało czasu, poproś lekarza o analog insuliny, który zaczyna działać natychmiast po wstrzyknięciu. 
  • Jeśli poziom glukozy we krwi jest poniżej 90 mg/dl, koniecznie coś zjedz. Nie wychodź z domu bez kanapek lub batoników na drogę. 
  • Nawet gdy na działkę masz niedaleko, zabierz ze sobą jedzenie, słodki sok, cukierki. Gdy zatracisz się w porządkach lub z innego powodu nie zjesz na czas posiłku, dzięki małej spiżarni unikniesz hipoglikemii.
  • Gdy poczujesz się źle, zjedz kanapkę lub dwie kostki cukru, po 15–20 minutach zmierz poziom cukru we krwi. Odpocznij kilkanaście minut.
  • Jeżeli na działce jesteś sam, co 2 godziny rób krótką przerwę na mały posiłek i przestrzegaj godzin przyjmowania insuliny.
  • Nie zapomnij o piciu wody! Odwodnienie jest groźne dla organizmu. Butelkę lub bidon z wodą miej zawsze przy sobie. 

Wszystkim chorym na cukrzycę rekomendujemy wizytę w gabinecie podologicznym CM Salus, w którym fachowe ręce Pani podolog Katarzyny Michalskiej zatroszczą się o wymagające prawidłowej pielęgnacji stopy diabetyków.

Leave a reply