Artroskopia stawu kolanowego
Kolana potrafią dokuczać zarówno osobom młodym i aktywnym, jak i starszym. Są najczęstszym powodem wizyty u ortopedy. Nic dziwnego – staw kolanowy jest największym stawem ciała człowieka i drugim najbardziej obciążanym (po stawie skokowym).
Z powodu ciągłego obciążania, staw kolanowy jest szczególnie narażony na urazy i zmiany zwyrodnieniowe. Są one skutkiem niszczenia chrząstki stawowej. Kiedy zdarzy się kontuzja, występuje ból lub ograniczenie ruchomości kolana a dolegliwości nie ustępują mimo leczenia zachowawczego, zwykle rozważa się artroskopię stawu kolanowego.
O zabiegu opowiada specjalista ortopedii i traumatologii lek. Grzegorz Świsulski.
– Panie doktorze, proszę nam wyjaśnić co to jest artroskopia?
Nazwa artroskopia oznacza dosłownie „oglądanie stawów” i pochodzi o łacińskich wyrazów arthros (staw) i scope (oglądać). To małoinwazyjny zabieg operacyjny, polegający na wprowadzeniu z jednej strony kolana aparatu optycznego (małej kamerki), z drugiej zaś miniaturowego sprzętu chirurgicznego. Dzięki podglądowi na monitorze, operator widzi, jak wygląda staw od wewnątrz, może dokładnie zbadać jego struktury i wykonać potrzebny zabieg dzięki użyciu miniaturowego instrumentarium. Artroskopia może mieć charakter diagnostyczny, wówczas zajrzenie do kolana pozwala lekarzowi na postawienie końcowej diagnozy lub operacyjny, kiedy w trakcie zabiegu wykonywane są procedury lecznicze.
– Kto powinien poddać się temu zabiegowi?
Wskazania do artroskopii stawu kolanowego są bardzo szerokie (np. uszkodzenia łąkotek, więzadeł krzyżowych, chrząstki stawowej, wykryte w stawie kolanowym ciało obce). Dlatego bardzo często jest to pierwszy zabieg wykonywany na stawie, znacznie zmniejszający ryzyko późniejszego poważniejszego leczenia operacyjnego. Podczas zabiegu lekarz może w małoinwazyjny sposób usunąć źródło bólu lub blokady w kolanie. Dla przykładu – zabieg meniscektomii pozwala usunąć zniszczony fragment łąkotki, przez zabieg mikrozłamań można uzupełnić ubytki w chrząstce stawowej, a przy użyciu tzw. shavera jesteśmy w stanie oczyścić staw kolanowy od środka Operator może również zrekonstruować uszkodzoną strukturę, np. zerwane więzadło krzyżowe, które nie ma możliwości samoistnej regeneracji. Warto wiedzieć, że artroskopii dokonuje się nie tylko na stawach kolanowych.
– Jak wygląda taki zabieg w Centrum Medycznym Salus?
Zabieg artroskopii stawu kolanowego wykonywany jest w naszej placówce w oddziale ortopedii jednego dnia od ponad 10 lat. Obecnie oprócz artroskopii stawu kolanowego wykonujemy artroskopię stawu barkowego oraz stawu skokowego. Nasz ośrodek może pochwalić się nowoczesną wieżą artroskopową firmy Smith & Nephew. Sprzęt wyposażony jest w kamerę Full HD, 24-calowy monitor, shaver Dyonisc Power II, pompę atroskopową Dyonisc 25 i koblację Quantum (koblacja to kontrolowana ablacja, metoda wykorzystywana przy powierzchownych uszkodzeniach chrząstki). Pracownicy obsługujący ten specjalistyczny sprzęt są wysoko wykwalifikowani, ponieważ producent oprócz zaopatrywania szpitali i wielospecjalistycznych placówek w instrumentarium potrzebne do operacji, regularnie organizuje szkolenia i warsztaty dla ortopedów i traumatologów oraz wspiera sympozja naukowe.
– Jakie są zalety artroskopii?
Ogromnym plusem artroskopii są niewielkie blizny pooperacyjne oraz dosyć szybki powrót do normalnego życia. W zależności od wykonywanego zabiegu, lekarz może zalecić dłuższy bądź krótszy czas markowanego (częściowego) obciążania kończyny, czyli chodzenie przy pomocy kul oraz unikanie wykonywania nadmiernych zakresów ruchu (jak pełen przysiad czy siad skrzyżny). Jeśli artroskopia była badaniem diagnostycznym, pacjent może wrócić do wykonywanej przed zabiegiem aktywności fizycznej, kiedy ustąpi obrzęk tkanek, a zakres ruchu w kolanie będzie pełny. Jeśli w trakcie artroskopii wykonywane było postępowanie lecznicze, czas powrotu uzależniony jest od rodzaju zabiegu. Przykładowo – jeśli operator oczyszczał staw ze zmian zwyrodnieniowych i przerośniętych tkanek – pacjent może wrócić do pełnej aktywności w czasie ok. 6-8 tygodni. Natomiast jeśli w trakcie zabiegu operacyjnego wykonywana była rekonstrukcja więzadła krzyżowego, czas powrotu do treningów wynosi od 6 miesięcy (dla wyczynowych sportowców – przechodzących rehabilitację i przygotowanie motoryczne nawet 6 razy w tygodniu) do 12 miesięcy (u pacjentów „normalnych”, dla których sport jest hobby, a zabiegi z zakresu fizjoterapii mają 2-3 razy w tygodniu).
Grzegorz Świsulski – chirurg, ortopeda-traumatolog, absolwent AM we Wrocławiu z 37-letnim stażem medycznym. Oprócz pracy w szpitalach, wieloletnie, bogate doświadczenie zawodowe zdobywał uczestnicząc w licznych kursach, szkoleniach oraz sympozjach w kraju i za granicą. Obecnie kierownik oddziału ortopedii w Oddziale Szpitalnym CM Salus w Kłodzku.
Specjalizuje się w ortopedii i chirurgii urazowej z głównym ukierunkowaniem na szybką diagnostykę i natychmiastowe leczenie ostrych urazów stawu kolanowego, w tym kwalifikację do zabiegów artroskopowych, przeprowadzenie zabiegu artroskopii wraz z leczeniem uszkodzeń łąkotek, urazów więzadeł i ich rekonstrukcje, przeszczepy chrząstki stawowej. Zabiegi artrsokopowe stawów kolanowych, barkowych, stawów skokowych oraz zabiegi rekonstrukcyjne dr Świsulski wykonuje z zastosowaniem najnowszych technik operacyjnych. Zajmuje się również innymi rodzajami urazów, w tym złamaniami, skręceniami, zwichnięciami, leczeniem zmian przeciążeniowych narządu ruchu (mięśni, stawów).
Dr Świsulski zajmuje się także leczeniem chorób zwyrodnieniowych stawów najnowszymi metodami terapeutycznymi z wykorzystaniem komórek macierzystych. Leczenie komórkami macierzystymi to przyszłość medycyny; niemal każdego dnia media donoszą o nowych obszarach ich wykorzystania oraz nowatorskich formach terapii, które błyskawicznie stają się bronią lekarzy w walce nawet z nieuleczalnymi do niedawna chorobami i urazami. Komórki macierzyste, nazywane też komórkami pnia (ang. stem cells), uczestniczą w budowaniu każdego żywego organizmu. Mogą niezliczoną ilość razy ulegać podziałom, mają też unikalną zdolność różnicowania się do innych typów komórek oraz samoodnawiania, czyli zastępowania obumarłych komórek nowymi, które przejmują ich funkcję. Dzięki temu za pomocą komórek macierzystych w ortopedii leczy się wszelkie kontuzje sportowe i uszkodzenia stawów związane ze zmianami zwyrodnieniowymi. Metoda wykorzystywana jest do wspomagania gojenia złamanych kości, uzupełniania ubytków chrząstki stawowej, leczenia takich dolegliwości, jak kolano skoczka, czy przewlekłe zapalenie ścięgna Achillesa. Komórki macierzyste stosowane są także w uszkodzeniach mięśni (naderwaniach, zerwaniach) i przy przeciążeniach lub urazach więzadeł. Jednym z najbogatszych źródeł komórek macierzystych u dorosłego człowieka jest tkanka tłuszczowa. Pobiera się ją od pacjenta i uzyskuje nawet 10 milionów komórek (ze szpiku kostnego można wyizolować ok. 50 tys. ASC, a z krwi obwodowej tylko ok. 10 tys. ASC). Co ważne, procedura poboru tkanki tłuszczowej jest dla pacjenta praktycznie bezbolesna; wykorzystuje się do tego metodę liposukcji, a tkankę tłuszczową pobiera się najczęściej z okolic brzucha przez niewielkie, kilkumilimetrowe nacięcie.
mgr IWONA KRZAK – Koordynator Oddziału Szpitalnego
lic. piel. KATARZYNA WRÓBEL – Przełożona Bloku Operacyjnego
Leave a reply